[ Pobierz całość w formacie PDF ]
użytkową. Oprócz głównego składnika, jakim jest substancja skórna, oraz garbnika
związanego, skóra wyprawiona zawiera wodę, substancje wymywalne wodą, tłuszcze
i składniki mineralne. Ilość poszczególnych składników występujących w skórze jest różna dla
różnych asortymentów i zależy przede wszystkim od sposobu wyprawy i wykończenia. Sposób
przeprowadzenia poszczególnych oznaczeń składu chemicznego jest ściśle podany w normach
i musi być dokładnie przestrzegany. W skórze gotowej oznacza się za pomocą analizy
chemicznej:
- wilgotność zawartość wody w skórze jest zmienna i w dużym stopniu zależy od rodzaju
garbowania i wykończenia. Skóry wyprawione zawierają przeciętnie 14% wody,
- zawartości tłuszczu tłuszcz wprowadzony do skóry nadaje jej odpowiednią miękkość,
wpływa na obniżenie nasiąkliwości, zwiększa wytrzymałość na rozerwanie, nadaje
włóknom skórnym elastyczność i pewien poślizg, zmniejszając przez to ich kruchość,
- zawartość substancji wymywalnych są to garbniki, niegarbniki oraz związki mineralne.
Obecność tych substancji jest konieczna w przypadku skór podeszwowych, bowiem nadają
one skórze sztywność, twardość, a jednocześnie zwiększają jej wagę. Jednak nadmierne
ilości substancji wymywalnych są uważane za szkodliwe,
- zawartość substancji skórnej czyli białka skórnego, w czasie wyprawy ulega
wygarbowaniu i ma decydujący wpływ na wartość produktu. Substancja skórna w wyrobie
gotowym w odróżnieniu od skóry surowej jest trwale związana z garbnikiem. Zawartość
substancji skórnej zależy głównie od rodzaju garbowania oraz stopnia wygarbowania,
Właściwości fizyczne skór gotowych
Badania fizyczne mają w ocenie laboratoryjnej decydujące znaczenie przy określaniu
właściwości użytkowych skór. Do podstawowych badań zalicza się:
- wytrzymałość na rozciąganie - zależy od wytrzymałości włókien kolagenowych
i ukierunkowania ich w strukturze skóry, od zawartości wody w skórze, stopnia
natłuszczenia oraz od części topograficznej skóry. Jeśli skóra jest sztywna, to
wytrzymałość jest niższa. Skóry garbowane metodą chromową wykazują wytrzymałość
wyższą od skór garbowanych metodą roślinną,
- wydłużenie skóry:
- wydłużenie maksymalne jest to przyrost długości próbki odpowiadający maksymalnej
sile w czasie rozciÄ…gania,
- wydłużenie plastyczne nazywane często trwałym jest to stosunek procentowy różnicy
długości próbki po jej rozciąganiu i ustaniu działania siły rozciągającej
do pierwotnej długości próbki,
- wydłużenie sprężyste jest to stosunek procentowy różnicy długości próbki w stanie
rozciągniętym przy określonym obciążeniu i jej długości po ustaniu działania siły
rozciągania do pierwotnej długości próbki.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Rys. 11. Schemat wydłużania próbki [6, s. 76]
- wytrzymałość ściegu - odporność ściegu zależy od grubości i ścisłości tkanki skórnej,
- wytrzymałość na rozdzieranie - badanie to polega na nadcięciu kawałka skóry na 10 mm
w głąb, a następnie badaniu wytrzymałości na rozdzieranie. Właściwość ta zależy od
grubości i ścisłości tkanki skórnej,
Rys. 12. Maszyna wytrzymałościowa do badania wytrzymałości na rozerwanie i ciągliwości skór [18]
- wytrzymałość na wielokrotne zginanie przy zginaniu występują naprężenia, które są
podobne do naprężeń występujących przy rozciąganiu i ściskaniu. Skóra zginana licem na
zewnątrz ulega rozciąganiu, natomiast warstwa mizdrowa ulega ściskaniu i odwrotnie.
Wytrzymałość skóry na zginanie maleje wraz ze spadkiem wilgotności i zawartości
tłuszczu w warstwie licowej skóry. W celu upodobnienia warunków badania skór
miękkich do warunków, jakim podlegają one w czasie użytkowania obuwia,
wprowadzono metodę dynamiczną wielokrotnego zginania próbki skóry w specjalnym
aparacie zwanym Fleksometrem Ballye go (rys. 13).
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Rys. 13. Fleksometr Ballye go [19]
Rys. 14. Fazy zginania próbki skóry w fleksometrze Ballye go [6, s. 83]
Właściwości higieniczne skór gotowych
Na higieniczność skór wpływa porowatość układu włóknistego skóry, jej przewodnictwo
cieplne, przepuszczalność pary wodnej i powietrza oraz zachowanie się wobec wody:
- porowatość skóry - są to przestrzenie międzywłókniste, pozostałości po torebkach
włosowych, gruczołach łojowych,
- przewodnictwo cieplne - właściwość ta jest uwarunkowana porowatością, grubością
skóry i zawartością wody. Ze wzrostem ilości porów i grubości skóry zmniejsza się
przewodnictwo cieplne. Natomiast olbrzymi wpływ ma wilgotność skóry, ponieważ woda
[ Pobierz całość w formacie PDF ]